رشته موسیقی در مقطع کارشناسی ارشد یکی از رشته‌های هنری و پژوهشی است که دانشجویان را برای مطالعه عمیق‌تر در مباحث مرتبط با آهنگسازی، موسیقی‌شناسی، نوازندگی و تحلیل آثار موسیقی آماده می‌کند. انجام پایان‌نامه ارشد موسیقی نیازمند پژوهش، خلاقیت و شناخت کافی از جنبه‌های تئوریک و عملی موسیقی است. پایان‌نامه در این رشته می‌تواند به بررسی موسیقی‌های مختلف، تحلیل ساختار آثار موسیقی، تکنیک‌های نوازندگی و نقش موسیقی در فرهنگ‌ها و جوامع بپردازد.
مراحل انجام پایان‌نامه ارشد موسیقی
مراحل اصلی برای انجام پایان‌نامه ارشد در این رشته عبارتند از:
انتخاب موضوع: انتخاب موضوعی که به حوزه‌های آهنگسازی، موسیقی‌شناسی، نقد موسیقی، تاریخ موسیقی یا تحلیل آثار موسیقیایی بپردازد.
مطالعه و گردآوری منابع علمی: بررسی مقالات، کتاب‌ها و منابع مرتبط با موضوع تحقیق برای تدوین پیشینه پژوهش.
طراحی و برنامه‌ریزی تحقیق: تعیین روش تحقیق، مثلاً تحلیل کیفی یا تاریخی، و تدوین طرح کلی تحقیق.
جمع‌آوری داده‌ها و اطلاعات: گردآوری داده‌ها از منابع موسیقیایی مانند نت‌ها، ضبط‌ها، مصاحبه‌ها یا تحلیل آثار.
تحلیل داده‌ها: استفاده از ابزارهای تحلیلی برای تفسیر آثار، تطبیق اطلاعات، یا استخراج الگوهای خاص در موسیقی.
نگارش پایان‌نامه: تدوین بخش‌های مختلف شامل مقدمه، مرور ادبیات، روش تحقیق، نتایج و تحلیل، و نتیجه‌گیری.
بازبینی و ویرایش نهایی: بررسی متن برای رعایت استانداردهای علمی و نگارشی و اصلاح نهایی.
برخی از موضوعات پیشنهادی برای پایان‌نامه ارشد در این رشته عبارتند از:
تحلیل ساختاری و تاریخی موسیقی رمانتیک و مقایسه آن با موسیقی کلاسیک
بررسی تکنیک‌های آهنگسازی در موسیقی معاصر ایرانی
مطالعه تاثیر موسیقی بر رفتار و سلامت روانی افراد
تحلیل تطبیقی سازهای موسیقی ایرانی و غربی
بررسی نقش موسیقی در مراسم و آیین‌های مذهبی
تاثیر موسیقی بر فرهنگ عامه و هویت اجتماعی
دانشگاه‌های ارائه‌دهنده کارشناسی ارشد موسیقی در ایران
رشته موسیقی در ایران در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در دانشگاه‌های معتبر هنری ارائه می‌شود. برخی از دانشگاه‌های معتبر ارائه‌دهنده این رشته عبارتند از:
دانشگاه تهران (دانشکده هنرهای زیبا)
دانشگاه هنر تهران
دانشگاه هنر اصفهان
دانشگاه سوره – تهران
دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
دانشگاه گیلان – رشت
دانشگاه نبی‌اکرم – تبریز
دانشگاه فردوسی مشهد
این دانشگاه‌ها با داشتن اساتید مجرب و ارائه دروس تخصصی، امکانات خوبی را برای آموزش و پژوهش در زمینه موسیقی فراهم کرده‌اند. فارغ‌التحصیلان این رشته می‌توانند در زمینه‌هایی چون آهنگسازی، نوازندگی، تدریس موسیقی، موسیقی‌درمانی و پژوهش فعالیت کنند.
پایان‌نامه ارشد در رشته موسیقی فرصتی برای دانشجویان فراهم می‌کند تا با پژوهش و تحلیل در زمینه موسیقی، به غنای ادبیات علمی و هنری موسیقی اضافه کنند. این تحقیقات می‌توانند به ارتقای دانش عمومی در حوزه موسیقی و فرهنگ و هنر کمک کرده و تأثیرات موسیقی را در جنبه‌های مختلف زندگی انسانی و اجتماعی روشن‌تر سازند.
