چگونه پروپوزال کارشناسی ارشد بنویسیم؟

تحقیق و پژوهش آخرین تلاش شما در نتیجه رساندن و گرفتن مدرک تحصیلی می باشد که بیشتر در زمان تحصیل در کارشناسی ارشد و دکتری نیازمند آن هستید. گام نخست در نگارش و تدوین پایان نامه و مهم ترین و اصلی ترین ارکان یک کار تحقیقی و پژوهشی، طرح تحقیق یا همان پروپوزال است. بسیاری از دانشجویان و پژوهشگران تازه کار درک درستی از معناء، کارکرد و اهمیت پروپوزال پژوهشی ندارند قبل از آغاز بحث اگر بخواهیم بگوییم پروپوزال چیست؟ و یک تعریف دقیق و درست از پروپوزال ارائه دهیم می توان گفت پروپوزال نقشه انجام تحقیق برای عملیاتی کردن یک پروژه تحقیقاتی است. حال این پروژه می تواند یک طرح تحقیقاتی وسیع در سطح یک منطقه یا کشور باشد و یا یک پایان نامه ی کارشناسی ارشد. در آموزش انجام پروپوزال توجه به این نکته ضروری است که آموزش نگارش پروپوزال دقیق، درست و منطقی می تواند محقق را از چالش ها و مشکلات بعدی در مسیر انجام پایان نامه نجات دهد، کیفیت پژوهش نسبت مستقیمی با کیفیت پروپوزال دارد. پروپوزال بد حتی  اگر به تصویب هم برسد پروژه را خراب می کند. پروپوزال خوب، برعکس، نه تنها موفقیت پروژه را نوید می دهد، بلکه کمیته پروژه را نیز در به رسمیت شناختن شما به عنوان پژوهشگری توانا  تحت تأثیر قرار می دهد. درنتیجه می توان اینطور گفت پروپوزال و پایان نامه مکمل یکدیگر هستند و هرگونه سهل انگاری درآموزش انجام پروپوزال باعث اشتباه و سردرگمی شما و در نتیجه  انجام نشدن پایان نامه بر مبنای خواسته های اولیه درج شده در پروپوزال خواهد شد پس بهتر است برای نوشتن پروپوزال خود وقت صرف کنید.

با توجه به این که پروپزال یکی از دغدغه های دوره تحصیل دانشجویان کارشناسی ارشد و دکترا می باشد لذا جهت اطلاعات بیشتر دانشجویان عزیز نحوه نگارش پروپوزال را به استحضار می رسانیم و به بررسی و توضیح قسمت های اصلی پروپوزال خواهیم پرداخت.

معیارهای انتخاب یک موضوع تحقیقاتی:

اولین قدمی  که برای انجام پایان نامه ارشد باید انجام دهید انتخاب یک موضوع است برای آشنایی با نحوه انتخاب موضوع لطفا مقاله چگونه موضوع پایان نامه انتخاب کنم را بخوانید.در واقع می توان گفت مهم ترین بخش در پروپوزال  قسمت موضوع است

قسمت‌های اصلی یک پروپوزال

استاندارد کاملاً تعریف شده ای برای نگارش یک پروپوزال وجود ندارد. ساختار پروپوزال بر حسب موضوع و نیاز سازمانها و بنا بر هدفی که از آن دارید و یا به مقتضای رشته تحصیلی شما می تواند قدری متغیر باشد.برخی از سازمان ها یا نهادها و تحصیلات تکمیلی دانشگاه برای پایان نامه های ارشد یا دکترا فرمت مشخصی دارد که باید در آن قالب ارائه شود. بنابراین بهتر است که از همان ابتدا فرم مربوطه را دریافت کنید و به بررسی نمونه پروپوزال ها بپردازید و بعد اقدام به تهیه پروپوزال خودکنید. اما شکل بندی بنیادین آن،می تواند شامل عنوان بندی ها و بخش های زیر می باشد:

• عنوان تحقیق
• مقدمه
• بیان مساله
• اهمیت و ضرورت تحقیق
• پیشینه تحقیق
• اهداف تحقیق(کلی و جزئی)
• سئوالات تحقیق
• فرضیه های تحقیق( توجه  نباید برای سئوال ارائه شده فرضیه نوشته شود)
• تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها
• روش اجرای تحقیق ( روش تحقیق، جامعه، نمونه و حجم آن، روش نمونه گیری،ابزار های اندازه گیری  و روشهای آماری)
• محدودیت های  احتمالی اجرای  تحقیق
• نتیجه‌گیری
• منابع

پروپوزال باید زیر نظر استاد راهنما تدوین شود. با توجه به این که فرم های پروپوزال بخش های یکسان و مشابه فراوانی دارند، توضیحات لازم برای پر کردن هربخش ارایه می شود. دانشجو باید فرم طرح پایان نامه یا پروپوزال را تکمیل نماید(پیش نویس) و پس از رویت و هماهنگی با استاد راهنما آن را نهایی نماید. دقت کنید که برای تدوین فرم پروپوزال نباید بخش های اساسی مربوط به تحقیق خالی بماند.

گام اول نوشتن هر پروپوزال- وجود یک مسئله:

اگر مسئله نداشته باشید دلیلی برای انجام تحقیق و در نتیجه نوشتن پروپوزال نیست.پروپوزال برای این است که شما به مسئولین گروهتان بگویید که مسئله ای دارم و برای حل آن به این شکل می خواهم اقدام کنم.

روش های پیدا کردن مساله

• نیازسنجی (مصاحبه افراد کلیدی،مصاحبه گروهی،مصاحبه جمعی،مشاهده مستقیم)
• استفاده از تجارب
• استنتاج از نظریه ها و فرضیه ها
• استفاده از متون درسی و مجلات تخصصی
• ادارات،دانشگاه ها و موسسات پژوهشی خصوصی
• مرور متون و اطلاعات علمی
• شرکت در دوره های آموزشی و همایشهای علمی
• مطالعه مورد و موارد
• پایش یا کنترل گلوگاه(نقاط کلیدی)
• کنترل مالی
• بررسی فرایند زمان انتظار

گام دوم -نوشتن عنوان و موضوع:

وقتی مسئله شما مشخص شد حالا می توانید موضوعتان را بنویسید.عنوان موضوع از همه قسمتهای کار بیشتر خواننده دارد. پس در انتخاب عنوان باید دقت کرد و به نکات زیر توجه نمود:

• عنوان نباید خیلی کوتاه و یا خیلی طویل باشد
• دربرگیرنده تمام محتویات کار تحقیقاتی باشد(معرف مفهوم کلی و نهایی پژوهش)
• عدم استفاده از کلمات اختصاری انگلیسی در عنوان فارسی
• از به کار بردن مخففها، اصطلاحات و کلمات غیر مصطلح و کلمات انگلیسی که معادل فارسی دارند،اجتناب شود.
• به صورت خبری نوشته شود و از عناوین اختصاری استفاده نشود
• مشخص کردن زمان و مکان انجام پژوهش (سال و مکان انجام تحقیق حتماً ذکر شود)
• وضوح عنوان؛ موضوع بطور روشن نشان دهد که شما به دنبال چه چیزی هستید، پس ساده و بدون پیچیدگی بنویسید.
• مختصر بودن عنوان، کوتاه و مفید بنویسید.در روش APA موضوع شما حداکثر میتواند ۱۲ کلمه باشد ولی گاه دانشگاه ها بر حسب متغییر هایی که انتخاب میکنند و اهمیت آنها در تحقیقات بین ۱۵ تا ۲۰ کلمه هم می پذیرند. (با توجه به عرف رساله های پژوهشی بهتر است که عنوان تحقیق از ۱۶ کلمه فراتر نرود)
• بهتر است در عنوان تحقیق متغییر های مستقل و وابسته آورده شود
• بهتر است در ابتدای عنوان از واژه هایی چون: بررسی، ارائه الگو، مطالعه، طراحی، تحلیلی بر، تبیین و ….استفاده شود
• در ساخت عنوان پژوهش از رساترین واژگان استفاده نموده و از حاشیه روی بپرهیزید واژگان بکار رفته در عنوان باید « تخصصی » و مرتبط با اصطلاحات دقیق علمی تنظیم گردد
• پروپوزال از نظر نگارشی باید بدون هیچ ایرادی باشد.
• عنوان پروپوزال به سوالاتی از قبیل چه کسی و چه چیز و… پاسخ داده باشد.
• عنوان را غیر سوالی مطرح نمائید.
• گاهی اوقات ذکر روش کار در عنوان بر اعتبار طرح می افزاید.
• در عنوان پروپوزال از پیش داوری خودداری شود.
• سعی شود دامنه تحقیق محدود در نظر گرفته شود
• هم خوانی موضوع پروپوزال با سطح تحصیلی پژوهش گر(تحصیلات و تخصص پژوهش گر با موضوع پروپوزال تطبیق داشته باشد)
• مشکلات مطرح شده در پروپوزال، موضوعاتی باشد که از الویت بالایی برخوردار باشند(از نظر شدت مسئله ،وسعت مسئله و افراد تحت تاثیر)
• عنوان باید به دو زبان انگلیسی و فارسی به صورت همزمان نوشته شود
• عنوان ساخته شده را به دوستانتان بگویید. سپس بررسی کنید که آیا آنچه آنها دریافته اند، همان مراد شما بوده است؟
• یادتان باشد که عنوان در فهرست های کتابشناسی قرار می گیرد. بهترین عنوان پژوهش، عنوانی است که مخاطب خود را به سرعت به اصل موضوع منتقل نماید. ( نیاز به حضور فیزیکی پژوهشگر! و یا مطالعه ی تفصیلی پژوهش نباشد

معرفی طرح پایان نامه

نوشتن عنوان پایان نامه به فارسی و انگلیسی، رشته و مقطع تحصیلی دانشجو

معرفی دانشجو، اساتید راهنما و مشاور:

1. نوشتن مشخصات فردی دانشجو
2. مشخصات اساتید راهنما
3. اطلاعات مربوط به استادان مشاور

اطلاعات مربوط به پایان نامه:

• نوشتن عنوان پایان نامه( به دو صورت فارسی ولاتین)
• واژه های کلیدی (فارسی ،لاتین):

کلید واژه نمایش مفاهیم اساسی و محوری موضوع پژوهشی است که در قالب واژه ها، ترکیبات یا اصطلاحات معین نوشته می شود. این واژگان کلیدی اغلب تعاریف مشخص و روشنی دارد که باید از منابع معتبر اخذ شود و این مآخذ در پایان تعاریف ذکر گردد (مولف: سال، ص ). در صورتی که تعریفی برای این واژگان در منابع و مآخذ معتبر یافت نشود دانشجو با هماهنگی استاد راهنما تعاریف روشن و دقیقی از آن به دست می دهد. هدف از ذکر کلیده واژه سهولت در جستجوی رایانه ای برای راهنمایی استفاده کنندگان از موضوع پایان نامه است. بنابراین ذکر مهمترین منبع این واژگان کلیدی که بین ۴ تا ۷ خواهد بود ضروری است. لاتین کلید واژه‌ها در پرانتز در مقابل آن باید نوشته شود.

• نوع پژوهش از نظر هدف

–توسعه ای: پژوهشی است که با هدف گسترش مرزهای دانش عمومی بشر صورت می گیرد بنابراین هر یک از موضوعاتی که در حوزه علوم انسانی و تجربی بتواند به گسترش این علوم کمک نماید و به شرح و تبیین آن بپردازد و وجوه ناشناخته آن را روشن کند در حوزه تحقیقات توسعه ای جای می گیرد.

–کاربردی: تحقیقی است که به منظور حل مشکل یا معضل خاص علمی یا اجتماعی انجام می گیرد. تحقیق کاربردی باید به صورت روشن و مشخص در کارگاه یا کارخانه یا جامعه مورد استفاده قرار گیرد.

–بنیادی: تحقیقی است که در جستجوی کشف حقایق و واقعیتها و شناخت پدیده ها و اشیاء است و روابط علمی را کشف می نماید و به تبیین ویژگیها و صفات یک واقعیت می‌پردازد. با اندیشه و تفکر منطقی سر و کار دارد. به سخن دیگر تحقیق بنیادی شرح و تبیین یک تفکر یا پایه گذار اندیشه های جدید است.

•  تعداد واحد پایان نامه /رساله

• مدت اجرا

• پرسش اصلی تحقیق

گام سوم_نگارش مقدمه Introduction:

ابتدا لازم به ذکر است که در فرمت پروپوزال برخی دانشگاه ها مقدمه حذف شده است اما واقعیت این است که بخش مقدمه در یک پروپوزال بسیار اهمیت دارد چون زمینه لازم برای ورود به بحث اصلی را فراهم می کند.در این بخش محقق با نوشتن مطالب کلی توجه خواننده را به سوی موضوع تحقیق متمایل می کند .در نوشتن مقدمه بهتر است ابتدا یک تعریف از موضوع مورد نظر از قول منابع معتبر داشته باشید.( این منبع باید از همه مهم تر باشد , اعتبار بیشتر سبب جلب توجه بیشتر خواننده می شود ).سپس مطالب مرتبط با مقدمه را در این بخش قرار  دهید.(یادتان باشد هیچ جمله ای را بدون منبع ننویسید). ارجاع دهی در این بخش ضروری است.

گام چهارم_نوشتن بیان مسئله تحقیق:

• مساله به وضوح تعریف شده باشد
• معرفی جنبه های مجهول و مبهم،آنچه هست و آنچه باید باشد
• معرفی متغیرهای مربوط همراه با مدل نظری معرف روابط بین متغییر ها
• اثرات ناشی از مشکل توضیح داده شده باشد.
• توضیح علل احتمالی
• تعاریف عملیاتی
• توضیح اینکه پژوهش چگونه به حل مسئله کمک می کند.
• توضیح اینکه انجام پژوهش چه میزان ضروری است.
• حد و حدود مسئله توضیح داده شود.
• اطلاعات باید از عمومی به اختصاصی و از کل به جزء تدوین شود
• مسئله بیان شده باید جدید و مستند باشد.
• دلایل انجام پژوهش به اختصار شرح داده شود.
• فواید اجرای طرح
• منظور و مقصود تحقیق
• پیوستگی مطالب در بیان مسئله رعایت شود.
• سازمان ها و اشخاص ذینفع ذکر شوند.
• پژوهش های انجام شده مرتبط ذکر شوند
• دلیل متمایز بودن پژوهش با سایر پژوهش ها نام برده شود
• تشریح دقیق ابعاد و حدود مساله تحقیق و تمیز آن نسبت به مسائل دیگر
• تشریح اهمیت موضوع، هدف پژوهش به صورت کامل مطرح شده باشد.

هر پژوهش علمی با طرح سوال یا مساله ای آغاز می شود که تحقیق برای پاسخگویی به آن انجام می گیرد؛ مسئله و موضوع تحقیق عبارت است از شرایطی که وجود دارد و در ذهن پژوهشگر ایجاد سوال می کند و پژوهشگر را بر می انگیزد که در آن کندکاو کند. این مسئله، مشکل احساس شده ای است که محقق به حل آن علاقه است و می خواهد راه حل آن را بیابد. هنگامی که محقق چنین احساسی پیدا میکند می توان گفت که او موضوع و مسئله تحقیق خود را انتخاب کرده است. اما احتمالا از بیان آن به گونه ای که دیگران نیز آن را ادراک کنند،عاجز است.معمولا مسئله و موضوع پژوهش به صورت سئوالی بیان نمی شود، بلکه به صورت یک جمله کامل مثبت، دقیق و صریح مطرح می گردد. به عبارت دیگر، مسئله و موضوع پژوهش باید به گونه ای تنظیم و بیان شود که به طور عملی قابل بررسی و تحقیق باشد. انتخاب کلمات باید به دقت و با توجه به مسئله و موضوع انتخابی باشد؛ به گونه ای که کلمات دقیقا معنای مورد نظر را برسانند و از لحاظ پژوهش قابل بررسی علمی و عملی باشند.بیان مساله بایستی به نحوی باشد که چگونگی بررسی متغییر یا متغییرها، مکان و دامنه و وسعت پژوهش را روشن کند.

در بیان مسئله نکات زیر آورده میشود:

• اطلاعات زمینه ای
• توصیف دقیق مسئله -وسعت و شدت-نحوه برخورد فعلی با مشکل
• عوامل دخیل در بروز مسئله
• نحوه بروز یا وقوع
• فواید پژوهش:چه نتایجی از حل مشکل انتظار می رود

گام پنجم_ اهمیت وارزش پژوهش:

اهمیت وارزش پژوهش مشخص کننده آنست که نتایج حاصله از انجام این پژوهش تا چه حد برای خود محقق ودیگران مفید وموثر است. وچه اطلاعات جدیدی بدست خواهد آمد. بنابراین به هنگام نوشتن اهمیت وضرورت پژوهش باید دونکته مهم را مد نظر داشته باشید:

الف- چه نوع اطلاعاتی و در مورد چه چیزی در اختیار دیگران خواهید گذاشت.به عبارت ساده تر متغیرهای مورد پژوهش رامشخص خواهید نمود.

ب- نتایج حاصله از انجام پژوهش در کجا وچگونه مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

گام ششم-سوابق مربوط:

بیان مختصر سابقه از تحقیقات انجام شده درباره موضوع و نتایج به دست آمده در داخل و خارج از کشور و نظریه های علمی موجود درباره موضوع تحقیق می باشد. در این بخش بهتر است که ۵ تحقیق جدید فارسی و ۵ تحقیق جدید انگلیسی در فاصله ده سال گذشته با ذکر منبع و قالبی به شکل : “نام محقق، سال، عنوان، روش نمونه گیری، آزمودنی و نتیجه” اقدام گردد.

• ترتیب مطالب بر اساس تاریخ انتشار،ابتدا از تحقیقات سالهای اخیر شروع کنید و به عقب بروید.
• در منابع جملات، از نوشتن نام یک نفر به صورت مکرر جدا خود داری نمایید.(اینکار این شبهه را بر می انگیزد که شما از منابع مختلف استفاده نکرده اید …).
• برای مقالات رشته های تاریخ هر چه منبع قدیمی تر باشد جالب تر است، ولی برای مقالات مدیریت، فنی و پزشکی و علوم پایه باید از منابع جدید استفاده بیشتری بکنید.
• اگر مطمعن نیستید که مطلب مربوط به یک منبع هست یا نه، جدا از نوشتن آن خود داری نمایید. چون بررسی کنندگان مجلات خارجی  کلیه جملات شما را با منابع موجود تطبیق می دهند و اگر خلاف آن ثابت شود پروپوزال مردود خواهد شد.
• اگر از منابع و مقالات اینترنتی استفاده می کنید، این مقالات باید حتما یک مقاله تحقیقاتی باشند. از نوشتن مطالب از سایتهای تبلیغاتی جدا خود داری نمایید. (مقالاتی که دارای فرمت PDF هستند از اعتبار بیشتر ی برخوردارند).
• ژورنال ها باید شامل رتبه علمی باشند
• بررسی کامل مقالات مرتبط با موضوع پژوهش
• اطلاعات به اندازه کافی از مقالات فراهم شوند.

در بررسی متون باید از این موارد اجتناب کنیم :

• بی اهمیت شمردن نظرات و عقاید متفاوت در اطلاعات جمع آوری شده.(وجود عدم توافق در یک موضوع، بیانگر نیاز به پژوهش بیشتر در آن زمینه است و شما به عنوان یک پژوهشگر می توانید از این عدم توافق برای اثبات لزوم پژوهش خود استفاده کنید).
• محدود کردن جستجو به منابعی که نظر شما را تامین می نمایند، و یا کنار گذاشتن اطلاعاتی که به ضرر شما است، و استفاده از اطلاعاتی که به نفع شما است.
• قضاوت شتاب زده بر اساس مطالعات ابتدایی و عدم انجام بررسی متون جامع و کافی به منظور یافتن مطالعات مرتبط و با روایی مناسب.

فواید بررسی متون:

• اجتناب از دوباره کاری

• آشنایی با روشهای مختلف و نحوه اجرا

• کمک به نوشتن بیان مسئله و توجیه افراد

• نشان دادن به داوران که به اندازه کافی مطالعه داشته اید.

اهداف، فرضیه و سوالات پژوهش

-اهداف کلی و آرمانی مشخص شده باشد.

-اهداف کلی منطبق با عنوان پژوهش باشد.

-نتایج نهایی باید حاصل هدف کلی پژوهش باشد.

-اهداف پروپوزال باید واقع بینانه باشد.

-هدف های ویژه پروپوزال باید قابل اندازه گیری باشند.

-فرضیه ها باید به شکل گزاره های جهت دار مطرح شوند.

-فرضیه ها به شکل جمله خبری و بدون ابهام مطرح شوند

-سوالات پژوهش با اهداف اختصاصی تطابق داشته باشند.

-رابطه بین چند متغیر توسط سوالات بیان شود.

-در ازای هر اهداف اختصاصی یک سوال پژوهشی تعریف شده باشد.

گام هفتم _ اهداف تحقیق:

هدف کلی هر تحقیق همان عنوان منتخب خواهد بود و اهداف ویژه یا اختصاصی، موارد جزیی شده ای است که محقق را به هدف کلی می رساند. در هریک از انواع پژوهش ها، اهداف خاصی دنبال می شود که آنها بر شکل گیری و چگونگی بیان مساله تاثیر می گذارد و از آن تاثیر می پذیرد. یکی از عوامل موثر بر تعیین هدف پژوهش این است که دانشجو با خود بیاندیشد که پس از پایان پژوهش راجع به چه چیزی گزارش خواهد داد. دقت کنید که در قسمت هدف پروپوزال، باید فقط هدف کلی و اصلی از پروپوزال یا تحقیقتان رو ذکر کنید، مثلا بنویسید با این طرح چه کاری میخواهید انجام دهید و یا اینکه چه اتفاقی میخواد .در این قسمت توی ۳ الی ۴ تا خط ، هدف اصلی پروپوزال رو بنویسید.

اهداف:

• کلی

-هدفی که آنچه را مطالعه بطور کلی به آن دست خواهد یافت، بیان کند.

-در قالب یک جمله و بطور رسا و قابل فهم بیان می گردد.

• جزئی(ویژه، اختصاصی)

–اهدافی که از شکستن هدف کلی به اجرا کوچکتر به دست خواهد آمد.هدف اختصاصی قابل اندازه گیری است.

-باید ابعاد گوناگون مسئله و عوامل کلیدی متاثرکننده و یا ایجاد کننده آن را پوشش دهند.

-باید از نظرمنطقی بهم پیوسته باشند.

• کاربردی

–هدفی که در رابطه با بکارگیری نتایج طرح تنظیم می شود.

اهمیت اهداف ویژه:

–متمرکز ساختن مطالعه

–برآورد بودجه و زمان لازم برای اجرای طرح

–ارزیابی طرح

-انتخاب متغییرها و شیوه آنالیز داده ها

خصوصیات و نگارش اهداف ویژه:

–صریح،روشن و بدون ابهام

-قابل اندازه گیری

-دارای زبان علمی

استفاده از افعال عملی مانند تعیین،مقایسه،محاسبه و…

گام هشتم  _ سئوالات تحقیق:

در تحقیقاتی که جنبه اکتشافی و توصیفی دارند، و از مبانی نظری و یافته های تجربی کافی برخوردار نیست، به جای فرضیه همیشه محققان سئوال طرح می کنند، و پژوهشگر نباید به  هیچ عنوان، در هنگام طرح سئوال، دوباره آن را از طریق فرضیه آزمون کند(البته در برخی تحقیقات هم فرضیه و هم سئوال مطرح می شود، نه برای یک برآورد، بلکه برای براوردهای جداگانه).

گام نهم _ فرضیه های تحقیق:

فرضیه پاسخی فرضی به مسأله یا پرسش های پژوهش است. فرضیه یک پیشنهاد یا پیش بینی منطقی است که پس از آزمایش و بررسی رد یا قبول می شود. فرضیه هایی که در تحقیق بیان می شوند باید مانند اهداف مطالعه به طور دقیق، واضح و کامل و با استفاده از واژه های قابل اندازه گیری بیان شوند.

گام دهم  _ نتیجه گیری ( Conclusion ):

در این قسمت در یک پاراگراف و تقریبا ۴ الی ۵ خط، یک نتیجه گیری کلی از پروپوزالتان می نویسید، دقت کنید که این قسمت را طوری بنویسید که اگر  کسی مطالعه کرد لازم به خواندن پروپوزال نباشد یعنی اینجا باید بنویسید که با فلان تحقیق به فلان نتیجه میرسم همین کافیه. نتیجه گیری یک قسمت کاملا خلاصه از نوشته هایتان  در پروپوزال است.

گام آخر _منابع :

-تعداد منابع باید نسبت به هر پژوهش کافی باشد.

-درج منابع در انتهای گزارش

-تنوع کافی منابع

-استفاده از منابع انگلیسی و فارسی

منابع باید کاملا دقیق نوشته شوند .برای نوشتن منابع می توانید به منابع مقالات منتشر شده توجه نمایید.اگر از یک پروپوزال فارسی استفاده کردید , سال هجری شمسی را به سال میلادی تبدیل کنید.

ساختار پایان نامه

پایان نامه یا رساله یکی از انواع طولانی نگارش آکادمیک مبتنی بر تحقیقات اصلی است که به عنوان بخشی از مدارک دکترا و ارشد ارائه می شود. پایان نامه احتمالاً طولانی ترین نوع نوشتاری است که تا به حال انجام داده اید، و عدم آشنایی با ساختار آن می تواند موجب ترس و نگرانی شما شود. این مقاله به شناسایی و نحوه نگارش عناصر موجود در ساختار پایان نامه می پردازد.

فهرست مطالب

1. تصمیم گیری در مورد ساختار پایان نامه
2. صفحه عنوان
3. تقدیر و تشکر
4. چکیده
5. فهرست مطالب
6. فهرست تصاویر و جداول
7. فهرست علائم و اختصارات
8. واژه نامه
9. مقدمه
10. مرور ادبیات / چارچوب نظری
11. روش شناسی
12. نتایج
13. بحث
14. نتیجه گیری
15. لیست مرجع
16. ضمائم
17. ویرایش و تصحیح متن

تصمیم گیری در مورد ساختار پایان نامه

ساختار همه پایان نامه ها یکسان نیست – در واقع ساختار تحقیق بستگی به موقعیت، رشته، موضوع و رویکرد شما دارد.
به عنوان مثال، در حوزه علوم انسانی، پایان نامه بیشتر شبیه به یک مقاله طولانی است که با فصل هایی که حول موضوعات مختلف یا مطالعات موردی سازمان یافته اند، استدلالی کلی برای پشتیبانی از  ایده مرکزی ایجاد می کند.
اما اگر تحقیقی تجربی در حوزه علوم یا علوم اجتماعی انجام شود، پایان نامه باید شامل همه عناصر زیر باشد. در بسیاری از موارد، هر بخش فصلی جداگانه خواهد بود، اما بعضی اوقات ممکن است فصل ها با هم ترکیب شوند. به عنوان مثال، در انواع خاصی از علوم اجتماعی کیفی، نتایج و بحث به جای دو فصل جدا، با هم ترکیب می شوند.
همچنین ترتیب بخش ها می تواند بین رشته ها و کشورها متفاوت باشد. به عنوان مثال، برخی دانشگاه ها توصیه می کنند که نتیجه گیری قبل از بحث باشد.
در صورت تردید در ساختار پایان نامه یا رساله خود، دستورالعمل های دانشکده خود را بررسی کرده و با استاد راهنمای خود مشورت کنید.

صفحه عنوان

صفحه اول سند شامل: عنوان پایان نامه، نام نویسنده، دانشکده، مؤسسه، مقطع تحصیلی و زمان تحویل پایان نامه است. بعضی مواقع این صفحه شامل شماره دانشجویی، نام استاد راهنما و آرم دانشگاه نیز می شود. بسیاری از برنامه ها برای قالب بندی صفحه عنوان پایان نامه، داری الزاماتی جدی هستند.

تقدیر و تشکر

معمولاً این بخش از پایان نامه اختیاری است و فرصتی را برای شما فراهم می کند تا از همه کسانی که در نوشتن پایان نامه به شما کمک کردند تشکر کنید. این تشکر می تواند از استاد راهنما، شرکت کنندگان در تحقیق و دوستان یا خانواده حامی شما باشد.

چکیده

چکیده خلاصه ای کوتاه از پایان نامه شماست، که معمولاً حدود ۱۵۰ تا ۳۰۰ کلمه است. این بخش در انتها، پس از تکمیل بقیه بخش های پایان نامه نوشته می شود. در چکیده، باید:

• موضوع اصلی و اهداف تحقیق خود را بیان کنید.
• روش های استفاده شده را شرح دهید.
• نتایج اصلی را خلاصه کنید.
• نتیجه گیری خود را بیان کنید.

فهرست مطالب

در فهرست مطالب، تمام فصل ها، تیتر ها و شماره صفحه آنها نوشته می شود. صفحه ی محتوای پایان نامه، مروری کلی از ساختار پایان نامه را در اختیار خواننده می گذارد و به جستجو راحت در سند کمک می کند.
تمام قسمت های پایان نامه از جمله ضمائم باید در فهرست مطالب موجود باشد. اگر از سبک های تیتربندی استفاده می کنید می توانید فهرست مطالب را به صورت خودکار در ورد (Word) ایجاد کنید.

فهرست تصاویر و جداول

اگر در پایان نامه خود از جدول ها و تصاویر زیادی استفاده کرده اید، باید آنها را با جزئیات در لیستی شماره گذاری شده قرار دهید. شما می توانید با استفاده از ویژگی Insert Caption در Word به طور خودکار این لیست را ایجاد کنید.

فهرست علائم و اختصارات

در صورت استفاده زیاد از اختصارات در پایان نامه، می توانید آنها را در لیست الفبایی اختصارات قرار دهید تا خواننده بتواند به راحتی معانی آنها را جستجو کند.

واژه نامه

اگز از اصطلاحات تخصصی زیادی استفاده کرده اید که برای خواننده ناآشنا هستند، ایجاد واژه نامه ای برای این اصطلاحات می تواند ایده خوبی باشد. می توانید اصطلاحات را به صورت الفبایی لیست کرده و هر اصطلاح را با یک توصیف یا تعریف مختصر توضیح دهید.

مقدمه

در مقدمه، موضوع، هدف و ارتباط پایان نامه خود را تنظیم کرده و مباحث موردانتظار در بقیه بخش های پایان نامه را برای خواننده مشخص می کنید. مقدمه باید:

• موضوع تحقیق را تعیین کرده و اطلاعات پیش زمینه لازم را به منظور هویت بخشیدن به کار ارائه دهد.
• تمرکز را محدود کرده و دامنه تحقیق را تعریف کند.
• درباره وضعیت تحقیقات موجود در مورد موضوع بحث کرده، و نشانگر ارتباط کار شما با یک بحث یا مسئله گسترده تر باشد.
• به طور واضح سؤالات و اهداف تحقیق را بیان کند.
• مروری کلی از ساختار پایان نامه را ارائه دهد.

همه چیز در مقدمه باید واضح، جذاب و مرتبط با تحقیق باشد. در پایان، خواننده باید چیستی، چرایی و چگونگی تحقیق را درک کند.

مرور ادبیات / چارچوب نظری

به منظور داشتن درک کاملی از تحقیقات آکادمیک موجود درباره موضوع تحقیق، شما باید قبل از شروع تحقیق، مرور ادبیات را انجام دهید. یعنی:

• جمع آوری منابع (به عنوان مثال کتاب ها و مقالات ژورنال) و انتخاب مرتبط ترین آنها
• ارزیابی و تحلیل انتقادی هر منبع
• ترسیم ارتباطات بین آنها (به عنوان مثال، موضوعات، الگوها، تضاد ها، خلأها) برای رسیدن به یک نکته کلی

در فصل یا بخش مرور ادبیات پایان نامه، نه تنها مطالعات موجود را خلاصه کرده، بلکه باید ساختار و استدلالی منسجم را توسعه دهید که به مبنایی روشن یا توجیهی برای تحقیق منجر می شود. برای مثال، مرور ادبیات ممکن است با هدف نشان دادن چگونگی تحقیق انجام شود:

• به خلأی در ادبیات بپردازد
• رویکرد نظری یا روش شناختی جدیدی راجع به موضوع ارائه دهد
• راه حلی برای مسئله ای حل نشده پیشنهاد کند
• یک بحث نظری را پیش ببرد
• دانش موجود را بر پایه داده های جدید ایجاد و تقویت کند

روش شناسی

فصل یا بخش روش شناسی، نحوه انجام تحقیق را توضیح داده و به خواننده اجازه ارزیابی اعتبار تحقیق را می دهد. این بخش شامل:

• رویکرد کلی و نوع تحقیق (به عنوان مثال کیفی، کمی، تجربی، قوم نگاری)
• روش های جمع آوری داده (مثلاً مصاحبه، نظرسنجی، بایگانی)
• جزئیات مکان، زمان، و افرادی که تحقیق بر روی آن ها انجام شده
• روش های تجزیه و تحلیل داده (برای مثال تجزیه و تحلیل آماری، تحلیل گفتمان)
• ابزار و مواد مورد استفاده (به عنوان مثال برنامه های رایانه، تجهیزات آزمایشگاهی)
• بحث در مورد موانعی که در انجام تحقیق با آنها روبرو شدید و چگونگی غلبه بر آنها
• ارائه ارزیابی یا توجیه روش ها

در بخش روش شناسی، هدف شما گزارش دقیق آنچه که انجام داده اید و همچنین متقاعد کردن خواننده مبنی بر این که روش به کار برده شده بهترین روش برای پاسخگویی به سوالات یا اهداف تحقیق شما بوده است.

نتایج

در مرحله بعد، نتایج تحقیقات گزارش می شود. این بخش را می توان پیرامون سوالات فرعی، فرضیه ها یا موضوعات ایجاد کرد. شما، تنها باید نتایج مربوط به اهداف و سوالات تحقیق خود را گزارش دهید. در برخی رشته ها، بخش نتایج از بخش بحث جدا می شود و در برخی دیگر این دو بخش با هم ترکیب می شوند.
به عنوان مثال، برای روش های کیفی مانند مصاحبه های جامع، ارائه داده ها اغلب با بحث و تجزیه و تحلیل ترکیب می شود، در حالی که در تحقیقات کمی و تجربی، نتایج باید قبل از بحث درباره معنای آنها، بطور جداگانه ارائه شود. در صورت عدم اطمینان، با استاد راهنمای خود مشورت کرده و نمونه پایان نامه ها را جهت یافتن بهترین ساختار برای تحقیقات خود جستجو کنید.
قرار دادن جدول، نمودار و نگاره در بخش نتایج می تواند مفید باشد. در مورد ارائه داده های خود به بهترین وجه دقت کنید؛ جدول ها یا تصاویری که استفاده می کنید نباید فقط نوشته‌هایتان را تکرار کنند بلکه باید اطلاعاتی اضافی در اختیار خواننده قرار داده یا نتایج را به شکلی مفیدتر به تصویر بکشند به نحوی که به متن شما ارزش بخشد.
نسخه کامل داده های شما (مانند نسخه رونوشت مصاحبه) می تواند در بخش ضمیمه درج شود.

بحث

بحث، به بررسی معنی و مفاهیم نتایج در رابطه با سؤالات تحقیق می پردازد. در این بخش باید نتایج را با جزئیات تفسیر کرده و درمورد برآورده کردن انتظارات و مطابقت با چهارچوب ایجاد شده در فصل های قبلی گفتگو کنید و در صورت غیر منتظره بودن هر یک از نتایج، چرایی این موضوع را توضیح دهید. مطرح کردن تفسیرهای جایگزین از داده و بحث در مورد محدودیت های تأثیرگذار بر نتایج، ایده خوبی است.
بحث باید به منظور نشان دادن مطابقت نتایج شما با دانش موجود، به سایر کارهای علمی ارجاع دهد. شما همچنین می توانید برای تحقیقات آینده یا اقدامات عملی توصیه هایی را ارائه دهید.

نتیجه گیری

نتیجه گیری پایان نامه باید بطور مختصر به سؤال اصلی تحقیق پاسخ دهد و درک روشنی از استدلال محوری شما را در اختیار خواننده قرار دهد.
در برخی مجامع دانشگاهی، نتیجه گیری بخش کوتاهی است که قبل از بحث می آید: ابتدا به طور مستقیم نتیجه گیری کلی را بیان کرده، سپس معنای آن را مورد بحث و تفسیر قرار می دهد.
با این وجود، در سایر رشته ها، نتیجه گیری به فصل آخر مربوط می شود، جایی که پایان نامه با بازتاب نهایی در مورد آنچه که انجام شده و چگونگی انجام، پایان بندی می شود. این نوع نتیجه گیری اغلب شامل توصیه هایی برای تحقیق یا عمل است.
در این بخش، مهم است که نشان دهید چگونه یافته های شما به دانش در این زمینه کمک می کند و چرا تحقیقات شما اهمیت دارد. همچنین اطلاعات جدیدی که به دانش موجود افزودید کدام اند؟

لیست مرجع

شما باید جزئیات کامل همه منابعی که به آنها استناد کرده اید را در یک لیست مرجع (که همچنین به نام های لیست استنادی یا فهرست کتب شناخته می شود) قرار دهید. پیروی از سبکی ثابت جهت استناد حائز اهمیت است. هر سبکی برای چگونگی قالب بندی منابع خود در لیست مرجع، الزامات دقیق و خاصی دارد.
APA و MLA سبک هایی متداول در این زمینه اند، اما برنامه شما استفاده از نوع سبک استناد را مشخص می کند – مطمئن شوید که الزامات را بررسی کرده و در صورت عدم اطمینان از استاد راهنما خود سؤال کنید.
در ایجاد لیست مرجع برای صرفه جویی در وقت و اطمینان از درستی و انسجام در قالب بندی استنادها، می توانید از Scribbr Citation Generator استفاده کنید.

ضمائم

پایان نامه فقط باید شامل اطلاعاتی اساسی باشد که به طور مستقیم در پاسخ به سؤال تحقیق شرکت دارند. اسناد مورد استفاده که در بدنه اصلی پایان نامه قرار نمی گیرند (مانند نسخه پیش نویس مصاحبه، سوالات نظرسنجی یا جدول ها با تصاویر کامل) می توانند به عنوان ضمائم اضافه شوند.

ویرایش و تصحیح متن

اطمینان از قرارگیری بخش ها در مکان مناسب، تنها اولین قدم برای پایان نامه ای خوب نگاشته شده است. اشتباهات گرامری و خطاهای قالب بندی  می توانند کیفیت کار را پایین بیاورند؛ بنابراین باید زمان زیادی صرف ویرایش و تصحیح مقاله شود.
شما باید قبل از تمرکز روی اشتباهات زبانی، چاپی و ناهماهنگی ها، برنامه ای برای نوشتن و تجدید نظر چندین پیش نویس از پایان نامه یا رساله خود تنظیم کنید.