انجام یک پایان نامه و استخراج مقاله از آن در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا در ابتدا کار دشواری به نظر میرسد که با رعایت اصول و قواعد مربوط به آن میتواند به یک کار ساده و جذاب تبدیل شود.

تمامی دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد و دکترا پس از پاس کردن واحدهای درسی مربوطه بایستی عنوان مناسب پایان نامه خود را انتخاب کرده و به استاد راهنمای خود برای تایید و شروع کارهای مربوط به پایان نامه تحویل دهند. مشکلی که بسیاری از این دانشجویان خصوصا دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد با آن مواجه هستند انتخاب موضوع پایان نامه میباشد که در ابتدای امر کار دشواری به نظر میرسد و بایستی عوامل بسیاری را در این مورد در نظر گرفت. چرا که برای استخراج مقاله از پایان نامه نیز این موضوع را بایستی در نظر گرفت. یک پایان نامه کامل و قوی میتواند مقالات متعددی را در اختیار پژوهشگر بگذارد پس بایستی دقت کافی در انتخاب موضوع پایان نامه در نظر گرفته شود.

برخی از دانشجویان صرفا علاقه ای به نوشتن مقاله نداشته و به انجام پایان نامه و دفاع از آن بسنده میکنند به همین دلیل موضوعات ساده و پیش پا افتاده ای را برای انجام پایان نامه خود انتخاب میکنند و زمان کمتری نیز برای آن صرف میکنند. در همین عین دانشجویان دیگری نیز هستند که به استخراج مقاله از پایان نامه خود اهمیت زیادی میدهند و برای ارتقاء سطح علمی خود و موقعیت شغلیشان به استخراج مقاله از پایان نامه نیاز مبرم دارند. زیرا پایان نامه اطلاعات کامل و تخصصی مرتبط با مقاله را در اختیار نویسنده قرار میدهد.

برای انتخاب موضوع پایان نامه پژوهشگر بایستی شرایط انجام کارهای تحقیقاتی مرتبط با پایان نامه، هزینه های لازم، انتخاب مواد مناسب انجام آن، امکانات دانشگاه، مکان مناسب انجام پایان نامه، زمانی که برای انجام پایان نامه صرف خواهد شد و… را در نظر بگیرد. پژوهشگرانی که نیازمند استخراج مقاله های بیشتری از پایان نامه خود هستند بایستی تمامی موارد را در نظر بگیرند. زیرا پس از تایید موضوع پایان نامه توسط دانشگاه امکان عوض کردن موضوع وجود ندارد و یا اگر وجود داشته باشد با سختیهای بسیاری همراه است. معمولا پایان نامه هایی که دارای فاکتورهای زیادی هستند برای استخراج مقالات متعدد مناسب میباشند چرا که دست نویسنده مقاله برای استخراج مقالات زیاد بازتر است. ولی پایان نامه هایی با عنوان هایی ضعیف و محدود به پژوهشگر این امکان را نمیدهد که مقالات زیادی را از پایان نامه اش استخراج کند و بایستی کارهای تحقیقات دیگری برای نوشتن مقاله علیرغم وجود پایان نامه انجام دهد. اساتید راهنما و مشاور میتوانند در این مورد کمک شایانی به دانشجویان بکنند و آنها را در این امر راهنمایی کنند. همچنین دانشجویان بایستی این مورد را در نظر بگیرند که عنوان و موضوعی که برای انجام پایان نامه انتخاب میکنند تکراری نباشد زیرا هم مرتبه علمی پایان نامه را پایین می آورد و هم مقاله ای که قرار است از آن استخراج شود.

پایان نامه هایی که موضوع به روزتری دارند و کار تحقیقاتی زیادی نیز در مورد آنها انجام نگرفته مورد استقبال بیشتری قرار میگیرند و مقاله های استخراج شده از آنها نیز ارزش بیشتری خواهند داشت و معتبرتر خواهند بود. در بیشتر کشورهای پیشرفته به این موضوع اهمیت خاصی داده میشود چرا که موضوعهای کارنشده و جدید کاربردی تر بوده و میتوانند کمک بزرگی به جامعه در عرصه علم بکنند.  مطالعه بیشتر  و بررسی کار محققان دیگر و نتایج کار آنها و کسب اطلاعات بیشتر با جستجوی مقالات دیگر محققان نیز از جمله مواردی است که کمک فراوانی برای انتخاب موضوع پایان نامه و استخراج مقاله مناسب میکند. دانشجویان و پژوهشگران میتوانند با جستجو در میان پایان نامه های کار شده و مقالات معتبر علمی موضوع مناسبی را انتخاب کرده و مقاله یا مقاله های با اعتبار علمی بالا را از پایان نامه استخراج کرده و به چاپ برسانند.

پس از انتخاب عنوان مناسب موضوع پایان نامه و انجام تمام مراحل تحقیقاتی پایان نامه و دفاع از آن نوبت به استخراج مقاله میرسد. نویسنده مقاله میتواند بخشی از پایان نامه خود را انتخاب کرده و برای مجلات متعدد برای داوری ارسال نمایند. انتخاب بخش مناسب پایان نامه برای مقاله نیاز به درایت فرد و سطح علمی پایان نامه دارد و موضع مقاله نبایستی خارج از محدوده پایان نامه باشد. به عنوان مثال اگر پایان نامه فردی در حیطه عناصر گوگرد و مس باشد نمیتواند مقاله ای خارج از موضوع بحث این دو عنصر از پایان نامه استخراج کند.

در نهایت میتوان گفت موضوع پایان نامه مقاله ای که قرار است از آن استخراج شود را تحت پوشش قرار میدهد و بایستی به آن اهمیت زیادی داده شود.