نرم‌افزار NVivo یکی از قدرتمندترین ابزارها برای تحلیل داده‌های کیفی است. این نرم‌افزار به پژوهشگران کمک می‌کند تا داده‌های کیفی، از جمله مصاحبه‌ها، مشاهدات، یادداشت‌های میدانی، اسناد، ویدئوها، و داده‌های رسانه‌های اجتماعی را به‌راحتی کدگذاری و تحلیل کنند. در ادامه، آموزش گام‌به‌گام کار با این نرم‌افزار آورده شده است:

1. شروع کار و ایجاد پروژه جدید

• پس از باز کردن NVivo، روی Create a Project کلیک کنید.
• نامی برای پروژه خود انتخاب کرده و محل ذخیره‌سازی آن را تعیین کنید. می‌توانید توضیحی مختصر در مورد پروژه خود وارد کنید.

2. وارد کردن داده‌ها (Import Data)

• برای وارد کردن داده‌ها (مانند فایل‌های متنی، صوتی، تصویری یا اسناد PDF)، به تب Data بروید.
• گزینه Import را انتخاب کرده و فایل‌های مورد نظر خود را اضافه کنید.
• می‌توانید داده‌ها را از منابع مختلفی مانند Microsoft Word، Excel، و داده‌های رسانه‌های اجتماعی وارد کنید.

3. ایجاد و مدیریت گره‌ها (Nodes)

• Nodes در NVivo برای کدگذاری و دسته‌بندی داده‌ها استفاده می‌شود. این گره‌ها به شما کمک می‌کنند تا بخش‌های خاصی از داده‌ها را که به موضوعات یا مفاهیم خاصی مربوط هستند، سازماندهی کنید.
• برای ایجاد گره، به بخش Nodes بروید و روی New Node کلیک کنید. می‌توانید نام و توضیحی برای هر گره اضافه کنید.
• گره‌های فرعی (Child Nodes) نیز می‌توانند برای دسته‌بندی جزئی‌تر ایجاد شوند.

4. کدگذاری داده‌ها (Coding Data)

• برای کدگذاری، روی متنی که می‌خواهید کدگذاری کنید کلیک کرده و آن را انتخاب کنید.
• سپس متن انتخاب شده را به گره (Node) مورد نظر خود بکشید یا از گزینه Code Selection at Existing Nodes استفاده کنید.
• می‌توانید متن‌های مختلف را به گره‌های متفاوت کدگذاری کنید و مفاهیم را دسته‌بندی نمایید.

5. تحلیل داده‌ها (Data Analysis)

• NVivo ابزارهای متنوعی برای تحلیل داده‌ها دارد. می‌توانید از Queryها برای جستجوی الگوها و موضوعات استفاده کنید.
• برای انجام یک Text Search Query، به تب Query بروید و نوع جستجوی خود را انتخاب کنید. می‌توانید کلمات کلیدی را جستجو کرده و ببینید چگونه در داده‌ها ظاهر می‌شوند.
• Matrix Coding Query به شما امکان می‌دهد تا روابط بین گره‌های مختلف را بررسی کنید.

6. بصری‌سازی داده‌ها (Visualizing Data)

• NVivo امکانات بصری‌سازی متعددی مانند نمودارها، نقشه‌های ذهنی، و شبکه‌های موضوعی ارائه می‌دهد.
• برای ایجاد نمودار، به تب Explore بروید و ابزارهای بصری‌سازی مانند Charts یا Models را انتخاب کنید. این ابزارها به شما کمک می‌کنند تا یافته‌های خود را به‌صورت گرافیکی نمایش دهید.

7. تهیه گزارش و خروجی (Reporting and Exporting)

• برای تهیه گزارش از یافته‌های خود، به تب Share بروید و از گزینه‌های گزارش‌گیری استفاده کنید.
• می‌توانید گزارش‌های کدگذاری، گره‌ها و تحلیل‌ها را به فرمت‌های مختلف مانند Word یا PDF خروجی بگیرید.
• اگر می‌خواهید داده‌های خود را برای استفاده در سایر نرم‌افزارها خروجی بگیرید، از گزینه Export استفاده کنید.

نکات کاربردی در استفاده از NVivo

1. برچسب‌گذاری دقیق: برای کدگذاری دقیق‌تر، گره‌های مناسبی ایجاد کرده و داده‌ها را به‌صورت دقیق دسته‌بندی کنید.
2. مرتب‌سازی گره‌ها: با استفاده از گره‌های والد و فرزند، می‌توانید ساختاری سلسله‌مراتبی برای موضوعات خود ایجاد کنید.
3. استفاده از یادداشت‌ها: در حین کدگذاری، از بخش Annotations و Memos استفاده کنید تا یادداشت‌های مهمی را درباره بخش‌های خاصی از داده‌ها اضافه کنید.

منابع آموزشی بیشتر

برای یادگیری عمیق‌تر و تمرین با NVivo، می‌توانید به منابع آموزشی آنلاین، کتاب‌های تخصصی، یا وبینارهای آموزشی مربوط به NVivo مراجعه کنید. همچنین، سایت رسمی NVivo دوره‌های آموزشی و فیلم‌های آموزشی رایگان ارائه می‌دهد.

امیدوارم این راهنما به شما در شروع کار با NVivo کمک کند!