نرم‌افزار E-Prime یکی از ابزارهای قدرتمند برای طراحی، اجرای آزمایش‌ها و تحلیل داده‌های تجربی در حوزه روان‌شناسی و علوم شناختی است. این نرم‌افزار به شما کمک می‌کند آزمایش‌های پیچیده را به‌صورت دقیق و قابل‌اعتماد پیاده‌سازی کنید. در ادامه، آموزش گام‌به‌گام کار با E-Prime آورده شده است.

1. نصب و شروع کار با E-Prime

• پس از نصب نرم‌افزار E-Prime، آن را اجرا کنید. رابط کاربری شامل محیط‌های مختلفی است که هرکدام برای طراحی و اجرای بخش‌های مختلف آزمایش استفاده می‌شوند.
• پروژه‌های جدید معمولاً با یک فایل Experiment (.es2) شروع می‌شوند. شما می‌توانید یک پروژه جدید ایجاد کنید یا پروژه‌های آماده را بارگذاری کنید.

2. ساختار پروژه در E-Prime

• پروژه‌های E-Prime معمولاً از اجزای اصلی زیر تشکیل شده‌اند:
  • SessionProc: فرآیند اصلی که جریان کل آزمایش را تعریف می‌کند.
  • Blocks: بخش‌های مختلف آزمایش، مانند مراحل تمرین و آزمایش اصلی.
  • Trials: مجموعه‌ای از اتفاقات که در طول یک بلوک رخ می‌دهند.
  • Objects: اشیایی که برای نمایش محرک‌ها و جمع‌آوری پاسخ‌ها استفاده می‌شوند، مانند تصاویر، متن و دکمه‌های پاسخ.

3. ایجاد اولین آزمایش

• ایجاد یک بلوک (Block): در پنجره Structure، یک بلوک جدید ایجاد کنید. این بلوک می‌تواند شامل مجموعه‌ای از آزمایش‌ها یا مراحل مختلف باشد.
• ایجاد یک Trial: در بلوک ایجاد شده، یک Trial اضافه کنید. در هر Trial می‌توانید اشیاء مختلفی را برای نمایش محرک‌ها و جمع‌آوری داده‌ها ایجاد کنید.

4. افزودن اشیاء به آزمایش

• TextDisplay: برای نمایش متون مانند راهنمای آزمایش یا پیام‌های آغاز و پایان، از شیء TextDisplay استفاده کنید.
  • روی TextDisplay کلیک کنید و متن مورد نظر خود را وارد کنید. می‌توانید فونت، رنگ و اندازه متن را تنظیم کنید.
• ImageDisplay: برای نمایش تصاویر، از این شیء استفاده کنید.
  • مسیر تصویر را مشخص کرده و تنظیمات نمایش را انجام دهید.
• Slide: برای طراحی محرک‌های پیچیده‌تر، از شیء Slide استفاده کنید. می‌توانید تصاویر، متون و اشکال گرافیکی را ترکیب کنید.
• Input Objects: مانند Keyboard یا Mouse برای جمع‌آوری پاسخ‌های شرکت‌کنندگان به آزمایش اضافه می‌شوند. می‌توانید نوع پاسخ‌هایی که ثبت می‌شوند را مشخص کنید.

5. تنظیمات محرک‌ها و پاسخ‌ها

• در هر شیء، می‌توانید زمان نمایش، مدت‌زمان تأخیر و پاسخ‌های مجاز را تنظیم کنید. برای مثال، می‌توانید مدت‌زمان نمایش یک تصویر را 500 میلی‌ثانیه تعیین کنید.
• برای جمع‌آوری پاسخ‌ها، مشخص کنید که آیا می‌خواهید نرم‌افزار بلافاصله پس از ثبت پاسخ به مرحله بعدی برود یا زمان نمایش ادامه یابد.

6. استفاده از ویژگی‌های پیشرفته

• Randomization: برای تصادفی کردن ترتیب محرک‌ها یا بلوک‌ها از ویژگی Randomization استفاده کنید. این کار باعث می‌شود ترتیب نمایش محرک‌ها برای هر شرکت‌کننده متفاوت باشد.
• Variables: از متغیرها برای کنترل و تغییر خصوصیات محرک‌ها استفاده کنید. متغیرها می‌توانند در فایل‌های اکسل یا درون E-Prime تعریف شوند.
• Feedback: اگر می‌خواهید پس از پاسخ شرکت‌کننده بازخوردی بدهید (مثلاً درست یا غلط بودن پاسخ)، می‌توانید از اشیاء مربوط به بازخورد استفاده کنید.

7. اجرای آزمایش (Running the Experiment)

• برای اجرای آزمایش، روی Run کلیک کنید. E-Prime آزمایش را شبیه‌سازی کرده و داده‌ها را جمع‌آوری می‌کند.
• قبل از اجرای کامل آزمایش، بهتر است یک آزمایش آزمایشی (Pilot Test) انجام دهید تا مطمئن شوید همه چیز درست کار می‌کند.

8. تحلیل داده‌ها (Data Analysis)

• داده‌های جمع‌آوری‌شده در قالب فایل‌های .txt ذخیره می‌شوند که می‌توانید آن‌ها را در نرم‌افزارهای آماری مانند SPSS یا R تحلیل کنید.
• E-Prime همچنین ابزارهایی برای مرور سریع داده‌ها و بررسی صحت پاسخ‌ها فراهم می‌کند.

نکات کاربردی برای کار با E-Prime

1. مدیریت زمان‌بندی دقیق: E-Prime برای آزمایش‌هایی که نیاز به دقت بالا در زمان‌بندی دارند، بسیار مناسب است. مطمئن شوید که تنظیمات زمان‌بندی شما دقیق هستند.
2. آزمایش و اصلاح: پس از طراحی آزمایش، آن را چندین بار آزمایش کنید تا از صحت عملکرد همه بخش‌ها مطمئن شوید.
3. مستندسازی: حتماً تمام مراحل طراحی و متغیرهای استفاده شده را مستند کنید تا در صورت نیاز به اصلاح یا بهبود، به‌راحتی بتوانید تغییرات لازم را انجام دهید.

منابع یادگیری بیشتر

برای یادگیری بیشتر و پیشرفته‌تر، می‌توانید از آموزش‌های ویدئویی، مستندات E-Prime و دوره‌های آنلاین استفاده کنید. وب‌سایت رسمی E-Prime نیز منابع آموزشی و راهنمای کاربر مفیدی دارد.

امیدوارم این آموزش به شما کمک کند تا آزمایش‌های خود را به‌طور دقیق و کارآمد طراحی کنید!